خبر:

کوویډ ۱۹ وبا په افریقا کې د ۲۰۲۰م کال د اپرېل په ۸مه خپره شوه، تر اوسه یوازې دوه افریقايي هېواده ترې پاتې دي؛ خو د مثبتو پېښو او مرګونو شمېر یې ډېر په زیاتېدو دی.

تبصره:

دغې وبا نه یوازې دا چې په افریقا کې ټولنیز او روغتیایي ناورین راوړ، بلکې ویې ښوده چې د رعیت پر وړاندې د رهبرانو عاطفه کمه ده. همداراز یې له دې پرده پورته کړه چې د افریقا او غربي استعمارګرو تر منځ استعماري اړیکي دي؛ د استعمار یوازې بڼه بدله شوې، دوی د ځان پر ځای دلته له خپلو غلامانو څخه په خپله ګټه کار اخلي.

د ۲۰۲۰م کال د اپرېل په لومړۍ نېټه، د فرانسې د روغتیا د ملي انسټېټیوټ او روغتیايي څېړنو مرکز د څېړونکو مشر، کمېلي لاکټ او په پاریس کې د کاچېن روغتون د بېړنۍ پاملرنې د برخې مشر، جین پاول میرا، وړاندیز وکړ چې افریقا د کوویډ ۱۹ د واکسینو د ازمویلو لپاره ښه ځای دی. د فرانسوي ډاکټرانو دغه خبرې د ډېرو کسانو له نیوکو او غندنو سره مخ شوې او دا یې نژاد‌پالې وبللې؛ خو د کانګو د ملي بیالوژیکي انسټېټیوټ مشر، جین جکس مویېمبي یې هرکلی وکړ.

مویېمبي رسنیو ته وویل: « موږ د دغه ټېسټ د مخته وړلو لپاره ټاکل شوي یو... » ده بیا وړاندیز وکړ چې «کلینیکي څېړنې په جولای یا اګېسټ کې پیل کېدای شي». (MSN 03/04/2020)

د مویېمبي دغو خبرو په کانګو او ټوله افریقا کې بحثونه راولاړ کړي. دغه حالت ښيي چې د افریقا رهبران د غربي استعمارګرو غلامي کوي او دې ته تیار دي چې د واک او ناڅيزه ګټې لپاره خپل خلک وپلوري.

په داسې حال کې چې کانګو خپل خلک د فرانسوي استعمارګرو لپاره قرباني کوي، ځیني افریقايي چارواکي کپیټلېزم او استعماري مفکورو سخت اغېزمن کړي، ځان تر نورو خلکو لوړ ګڼي او له قرنطین څخه سرغړونه کوي. دا په تانزانیا کې د بحث موضوع وه، په پارلمان کې هم وروسته له هغه بحث پرې وشو چې یوه زانزیبیاوي وزیر په قرنطین کې اوسېدل ونه منل؛ د کینیا د کیلیفي ولایت د والي مرستیال هم همداسې وکړل. په بوتسوانا کې د پارلمان ځینو غړو هم د قرنطین اصول مات کړي، په دې توګه عامو خلکو ته د دغې وبا د خپرېدو خطر ډېرېږي. که څه هم له ډېرو غبرګونونو وروسته دولت دوی له کورونو را وایستل او له دولتي پاملرنې لاندې قرنطین کې یې وساتل.

دا ښيي چې د غربي استعمارګرو دغه ساتونکي سپیان څومره بې پروا دي؛ هم یې خپل خلک پلوري او هم د خپلو خلکو ژوند په خطر کې اچوي. تر اوسه ( د ۲۰۲۰م کال د اپرېل ۸مه) په افریقا کې د ۷۱۰۵ مثبتو پېښو او ۳۲۴ تنو د مړینې رپوټ ورکړل شوی.

په داسې حال کې چې افریقايي رهبران غربي کپیټلېسټي ایډیالوژۍ ته ژمن دي او د استعمارګرو بادارانو غلامي یې کوي او همداراز د دغه حقیقت په پام کې نیولو سره چې دغه استعماګر له پېړۍ زیات وخت راهیسي د افریقا ذخیرې استثماروي؛ دا به ډېر ساده فکر وي چې ووایو غربي کپیټلېسټان له افریقا سره د کوویډ-۱۹ وبا په له منځه وړلو کې جدي مرسته کوي.

افریقا له ګڼو سرتونزه سره مخ ده چې غربي استعمارګر دولتونه یې په مرسته کې پاتې راغلي؛ مثلاً لوږه، په افریقا کې ۲۵۷ میلیونه خلک له لوږې سره مخ دي(World Vision, 24/10/2019). بېوزلي؛ په افریقا کې د بېوزلو کسانو شمېر په ۱۹۹۰ کې له ۲۷۸ میلیونو څخه په ۲۰۱۵ کې ۴۱۳ میلیونه کسانو ته لوړ شوی (WB, 09/10/2019). نور رپوټونو ښيي چې تر ۲۰۳۰ کال پورې به د دغې لویې وچې ۹۰ سلنه خلک پاکو اوبو ته لاسرسی نه لري او داسې نور....

اوس یې وخت دی چې افریقا باید راویښه شي او وګوري چې کپیټلېزم نه یوازې په افریقا، بلکې په ټوله نړۍ کې ناکام نظام دی. له بلې خوا، موږ دوی ته وریادوو چې افریقا له اوومې پېړۍ (۶۱۴م) وروسته د اسلام تر حاکمیت لاندې خوندي او کامیابه وه. له هغه وخت راهیسي، ټولو افریقايي ولایو د اسلامي خلافت تر حاکمیت لاندې له ژوند کولو خوند اخیسته او په لوړه کچه خوندي وو.

خلافت دولت د مسلمانانو په ساتنه کې ځان مسول ګڼي؛ په ۱۵۸۶م کال کې عثماني خلافت د جنرال میر علي بای تر مشرۍ لاندې یو لښکر واستاوه چې د ختیځي افریقا په ساحلي سیمو کې پر مسلمانانو د پرتګالیانو بریدونه ختم کړي.

د حزب التحریر مرکزي مطبوعاتي دفتر ته

سید بیتوموا

په تانزانیا کې د حزب التحریر مطبوعاتي دفتر غړی